Vooruitblik
Met de nieuwe HRN concessie voor de periode 2025-2033 blijft de treinreiziger verzekerd van een duurzame treinreis en behoudt Nederland een sterk en samenhangend netwerk. We verwachten dat de komende jaren voor NS financieel uitdagend blijven. NS moet ook de komende jaren blijven lenen om investeringen volledig te financieren waardoor de netto-schuld hoog zal blijven.
De HRN concessie-afspraken zijn aangepast met ingang van de nieuwe concessie: zo zal NS vanaf 2025 een concessie-subsidie ontvangen van € 13 miljoen per jaar in plaats van een concessievergoeding (2024: € 86 miljoen) te betalen. Tegelijk blijven de omstandigheden waaronder NS opereert de komende jaren complex. De structureel lagere reizigersaantallen, een krappe arbeidsmarkt, omvangrijke werkzaamheden aan de infrastructuur en de nog altijd sterk stijgende kosten maakt dat onze organisatie verder hierop moet worden aangepast. We blijven ons inspannen om het kostenniveau te verlagen om daarmee de financiële prestaties te verbeteren. Naast een in 2020 gestart besparingsprogramma neemt NS een extra pakket aan besparingsmaatregelen wat moet leiden tot een extra jaarlijkse kostenbesparing van circa € 200 miljoen per jaar. Deze besparingsmaatregelen bestaan bijvoorbeeld uit een vermindering van hoofdkantoorpersoneel (via natuurlijk verloop), het verminderen van het aantal IT-systemen, het afstoten van kantoorruimte, energiezuinig rijden en opstellen van treinen en productiviteitsverbeteringen. Deze besparingen doen we ook om het treinkaartje betaalbaar te houden.
In 2024 is de prijs van het treinkaartje niet verhoogd. Ter compensatie van de gederfde inkomsten ontving NS in 2024 een eenmalige vergoeding van de overheid van € 120 miljoen. Aangezien geen structurele oplossing hiervoor is gevonden zou NS genoodzaakt zijn de uitgestelde tariefsverhoging in 2025 alsnog door te voeren, bovenop de reguliere inflatie. Hierdoor zouden de tarieven per 1 januari 2025 met meer dan 12% stijgen, wat niet wenselijk is. NS maakte met de overheid een nieuwe afspraak voor 2025 waarbij de overheid een vergoeding van € 42 miljoen beschikbaar stelt (circa een derde van de tariefverhoging), NS een derde voor z'n rekening neemt en het laatste deel wordt doorberekend aan de reizigers. De prijsverhoging voor 2025 kon hierdoor worden beperkt tot een gemiddelde van 6,18%. Het blijft van belang dat er een structurele oplossing wordt gevonden omdat NS anders wordt genoodzaakt de uitgestelde tariefsverhoging in de toekomst alsnog door te voeren.
Tenslotte wordt NS in 2025 geconfronteerd met een structurele daling van de tarieven voor studentenkaarten. Voor deze daling is in 2024 nog eenmalig een compensatie van € 97 miljoen ontvangen. De studentenkaartopbrengsten zullen hierdoor in 2025 met een vergelijkbaar bedrag lager zijn dan in 2024.