Onze strategie
Samen maken we Nederland duurzaam bereikbaar. Voor iedereen. Dat is de missie van NS. Deze missie is de komende jaren het kompas voor onze strategie.
Met de treinen en de stations als ruggengraat van het OV willen we onze reizigers een soepele en comfortabele reis van deur tot deur bieden. Daarmee dragen we bij aan hun mogelijkheden om duurzaam te bewegen in en deel te nemen aan de samenleving.
Volop kansen
De komende jaren zien we volop kansen om onze missie te realiseren. Duurzaam reizen is, onder meer door de noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan, voor veel reizigers, werkgevers en de samenleving een absolute noodzaak geworden. Met de trein kun je overal komen zonder veel schadelijke stoffen uit te stoten en schaarse ruimte in toch al zo drukke steden in te nemen. Zelfs als alle auto’s elektrisch rijden, is de trein nog altijd een van de duurzaamste en meest ruimte-efficiënte vervoersmiddelen voor zowel de korte als middellange afstand (zowel nationaal als internationaal tot 700 kilometer).
We zien ook dat het aanbod van verschillende duurzame, gedeelde vervoersmiddelen groeit. De trein in combinatie met deelmobiliteit biedt veel mogelijkheden om de reiziger duurzaam van deur tot deur te brengen. Zeker wanneer er nabij bestaande infrastructuur gebouwd wordt om het woningtekort het hoofd te bieden. Tot slot zijn er meerdere technologische ontwikkelingen die ons kunnen helpen operationele processen en de klantervaring te verbeteren, zoals de adoptie van AI of sensortechnologie.
Grote uitdagingen
We hebben echter ook te maken met uitdagingen die het moeilijker maken onze missie te realiseren.
Veranderende reizigerspatronen
De ongekende daling van reizigersaantallen tijdens de coronacrisis werkt nog steeds door: reispatronen zijn sinds de pandemie structureel anders. Op maandag, woensdag en vrijdag verwelkomen we bijvoorbeeld minder reizigers dan voorheen, terwijl de spits op dinsdag en donderdag relatief veel drukker is. Dit maakt de uitdaging om de capaciteit van het spoor optimaal te benutten groter. Deze wordt ook groter doordat er veel geplande werkzaamheden nodig zijn om het spoor te onderhouden of te moderniseren. Dit wordt de komende jaren alleen maar meer. Daarnaast zagen we een toename van het aantal storingen in de infrastructuur en snelheidsbeperkingen. Hierdoor kunnen we soms niet op bepaalde trajecten rijden, en soms niet zo snel of zoveel als we voor reizigers willen. Dit geldt ook zeker voor de HSL waar constructiefouten zijn geconstateerd waar nog geen oplossing voor is gevonden. Tegelijkertijd is de budgettaire druk bij de overheid hoog, terwijl de moderniseringsopgave en instandhouding van het spoor juist grotere investeringen vraagt.
Krappe arbeidsmarkt
Het blijft een uitdaging om nieuw personeel aan te trekken in een aanhoudend krappe arbeidsmarkt. Dat geldt voor machinisten en hoofdconducteurs, maar vooral ook voor medewerkers Veiligheid & Service en monteurs. De vraag naar technisch geschoold personeel is in verschillende sectoren groot.
Een andere grote en ernstige zorg is dat onze medewerkers en reizigers vaker te maken krijgen met sociaal onveilige situaties op de trein en in het station, zoals incidenten en agressie. Tot slot staat onze financiële positie onder druk: we maken de laatste jaren verlies op het hoofdrailnet. Onze kosten zijn de afgelopen jaren gestegen (onder meer door hoge inflatie en stijgende lonen). Door de achterblijvende reizigersaantallen zijn de opbrengsten minder hoog dan oorspronkelijk begroot. Deze ontwikkelingen maken het voor ons moeilijker om een kwalitatief goed product te leveren voor een betaalbare prijs.
Optelsom
Deze optelsom aan uitdagingen maakt dat onze prestaties onder druk staan: we konden in 2024 niet altijd een goede zitplaatskans garanderen of de punctualiteit bieden waar we naar streven. We gaan deze uitdagingen ten volle aan door te sturen op wendbaarheid en continue bijsturing van onze organisatie. En het maken van de juiste strategische keuzes voor de lange termijn.
Een relevant en sterk NS
In 2024 hebben we gewerkt aan de herijking van onze strategie. We werken toe naar een structureel relevant en sterk NS en bieden het hoofd aan de uitdagingen waar we voor staan. Dat doen we met een betrouwbare dienstverlening en een aantrekkelijk en betaalbaar aanbod. Zo willen we met een hogere bezettingsgraad en tegen gemiddeld lagere kosten een topproduct bieden, waarbij de samenleving NS een warm hart toedraagt. We geloven dat NS daarmee de beste uitgangspositie heeft om in elk toekomstig scenario succesvol te zijn en bij te dragen aan Nederland.
Onze dienstverlening
We zetten ons in om onze reizigers een betrouwbare dienstverlening te bieden die aansluit bij hun verschillende behoeften. Dat betekent voor ons: zorgen voor een prettige en voorspelbare deur-tot-deurreis in heel Nederland. Een trein die op tijd rijdt is essentieel; daarom is onze primaire focus een robuuste operatie. Reizigers krijgen goede service, ervaren een sociaal veilige,schone en toegankelijke omgeving en ontvangen duidelijke reisinformatie. Wanneer de treindienst verstoord raakt, reageren we snel en adequaat met de juiste reisinformatie, heldere communicatie en een duidelijk handelingsperspectief.
De reiziger kan in de trein en op het station op ons rekenen, doordat wij met trotse en vitale collega’s onze kerntaak betrouwbaar uitvoeren, kostenbewust en elke dag beter. Met onder meer de inzet van technologie willen we onze collega’s ondersteunen en aantrekkelijk werk met een realistische belastbaarheid borgen.
Aanbod aan de reiziger
Met een aantrekkelijk en relatief betaalbaar aanbod van producten willen we een concurrerend alternatief zijn voor de auto. We werken aan passende abonnementsvormen en een groot aanbod van deelvervoer in de app en op stations. Voorbeelden zijn de OV-fiets en OV-e-bike, en een dynamische korting met PrijsTijd Deals waarmee we meer reizigers willen aantrekken en stimuleren om over de dag en de week gespreid te reizen. Spreiden van reizigers helpt om de capaciteit van het spoor beter te benutten en (uiteindelijk) minder kosten te maken. Een aantrekkelijk concurrerend aanbod en nieuwe reizigers aantrekken op trajecten en momenten van de dag waar er ruimte is, draagt bij aan een financieel gezonde organisatie.
Maatschappelijke bijdrage
We willen zichtbaar bijdragen aan een leefbare wereld, gelijke kansen en het stimuleren van ontmoetingen. Daar zetten we ons actief voor in. Zo leveren we maatschappelijk waarde aan Nederland. Allereerst door Nederland duurzaam bereikbaar te houden via een landelijk dekkend netwerk. Vanaf 2025 meten we met een nieuwe KPI nog explicieter onze bijdrage aan een duurzame toekomst. Dat doen we door te monitoren hoeveel CO2-uitstoot wordt vermeden doordat reizigers de trein nemen in plaats van de auto. Ook is ons streven om fossielvrij, circulair en groen te ondernemen. NS heeft als doel om in 2030 circulair in te kopen, materialen maximaal te (her)gebruiken en geen afval meer te creëren op kantoren, werkplaatsen en van treinen. Met onder meer ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werken we aan de gezamenlijke ambitie Afvalvrij station 2040. In de operationele processen besparen we zoveel mogelijk energie en zetten we onze gronden en gebouwen in voor duurzame opwek van energie. Als grootverbruiker van elektriciteit en vanwege de druk op het elektriciteitsnet vinden wij het belangrijk om hier aandacht aan te besteden.
Onze impact reikt verder dan het klimaat. Zo willen we een betrokken bedrijf zijn, voor en door iedereen: een afspiegeling van de maatschappij, een plek waar iedereen zich thuis voelt en waar we niemand buitensluiten.
Stip op de horizon
Met deze strategie geloven we dat we, nu en in de toekomst, onze missie kunnen waarmaken: Samen maken we Nederland duurzaam bereikbaar, voor iedereen. Met deze missie en focus blijven we het publieke belang dienen: juist door de woningbouwopgave en de toenemende drukte in steden wil NS een belangrijke rol spelen in het duurzaam ontsluiten van woon- en werklocaties, zowel in de Randstad als in de regio.