31. Leases
Groep als lessee
De Groep heeft leasecontracten voor materieel, vastgoed en overige bedrijfsmiddelen die gebruikt worden in haar activiteiten. De verplichtingen van de Groep uit hoofde van de leaseovereenkomsten zijn gewaarborgd door het eigendomsrecht van de lessor op de geleasede activa. Over het algemeen is de Groep beperkt in de mogelijkheid om de geleasede activa te subleasen.
De Groep heeft ook bepaalde leaseovereenkomsten voor machines met een leaseperiode van 12 maanden of minder en leaseovereenkomsten voor kantoorapparatuur met een lage waarde. De Groep past de opnamecriteria voor 'korte termijn-lease' en 'lease van laagwaardige activa' -vrijstellingen voor deze leasecontracten toe.
Hieronder worden de boekwaarden van de opgenomen gebruiksrechten vaste activa en de mutaties gedurende de periode weergegeven.
(in miljoenen euro's) |
Materieel |
Vastgoed |
Overig |
Totaal |
Samenstelling 1 januari 2023 |
||||
Aanschaffingsprijs |
473 |
160 |
3 |
636 |
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen |
124 |
66 |
- |
190 |
Boekwaarde per 1 januari 2023 |
349 |
94 |
3 |
446 |
Mutaties in 2023 |
||||
Toevoegingen |
15 |
18 |
- |
33 |
Afschrijvingen |
-74 |
-17 |
- |
-91 |
Bijzondere waardeverminderingen |
-116 |
-5 |
- |
-121 |
Overige mutaties |
5 |
-4 |
- |
1 |
Totaal mutaties boekjaar |
-170 |
-8 |
- |
-178 |
Samenstelling 31 december 2023 |
||||
Aanschaffingsprijs |
506 |
172 |
3 |
681 |
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen |
327 |
86 |
- |
413 |
Boekwaarde per 31 december 2023 |
179 |
86 |
3 |
268 |
Mutaties in 2024 |
||||
Toevoegingen |
12 |
27 |
2 |
41 |
Aangehouden voor verkoop |
-141 |
-9 |
- |
-150 |
Afschrijvingen |
-36 |
-15 |
- |
-51 |
Bijzondere waardeverminderingen |
- |
-1 |
- |
-1 |
Overige mutaties |
-1 |
-1 |
-1 |
-3 |
Totaal mutaties boekjaar |
-166 |
1 |
1 |
-164 |
Samenstelling 31 december 2024 |
||||
Aanschaffingsprijs |
158 |
183 |
5 |
346 |
Gecumuleerde afschrijvingen en waardeverminderingen |
145 |
96 |
1 |
242 |
Boekwaarde per 31 december 2024 |
13 |
87 |
4 |
104 |
De afschrijvingen 2024 bevatten de afschrijvingen over de activa van de verkochte activiteiten in Duitsland over de periode van 1 januari 2024 tot 1 april 2024, voor een bedrag van € 13 miljoen, die in de winst- en verliesrekening zijn opgenomen onder "Resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten".
Hieronder worden de boekwaarden van de leaseverplichtingen en de mutaties gedurende de periode weergegeven:
(in miljoenen euro's) |
2024 |
2023 |
Leaseverplichtingen per 1 januari |
404 |
464 |
Toevoegingen |
41 |
39 |
Aangehouden voor verkoop |
-269 |
- |
Toegerekende rente |
3 |
6 |
Betalingen |
-58 |
-105 |
Overige mutaties |
- |
- |
Totaal mutaties boekjaar |
-283 |
-60 |
Lease verplichtingen per 31 december |
121 |
404 |
Opgenomen onder: |
||
Langlopend |
91 |
315 |
Kortlopend |
30 |
89 |
Door de verkoop van ATH GmbH in 2024 heeft de leaseverplichting per 31 december 2024 volledig betrekking op Nederland (31 december 2023: € 122 miljoen Nederland en € 282 miljoen Duitsland).
De analyse van de looptijd van de leaseverplichtingen is toegelicht in noot 26.
De volgende bedragen zijn opgenomen in de winst- en verliesrekening:
(in miljoenen euro's) |
2024 |
2023 |
Afschrijvingskosten gebruiksrecht vaste activa |
38 |
45 |
Bijzondere waardeverminderingen |
1 |
- |
Rentelasten leasecontracten |
2 |
6 |
Totaal opgenomen in de winst- en verliesrekening |
41 |
51 |
De Groep heeft geen leaseovereenkomsten met materiële variabele leasebetalingen.
Waarderingsgrondslag
De Groep neemt een gebruiksrecht en een leaseverplichting op de aanvangsdatum van de leaseovereenkomst op. Het gebruiksrecht wordt in eerste instantie gewaardeerd tegen kostprijs, die bestaat uit het initiële bedrag van de leaseverplichting, aangepast voor eventuele leasebetalingen die op of voor de aanvangsdatum van de leaseovereenkomst zijn gedaan, plus eventuele initiële directe kosten die zijn gemaakt en een schatting van de kosten voor de ontmanteling en verwijdering van het onderliggende actief of voor het herstel van het onderliggende actief of de locatie waar het actief zich bevindt, verminderd met eventuele ontvangen leasebonussen.
Het gebruiksrecht wordt vervolgens lineair afgeschreven vanaf de aanvangsdatum tot het einde van de leaseperiode. De gemiddelde afschrijvingstermijnen zijn:
Materieel 6 jaar
Vastgoed 11 jaar
Overig 9 jaar
Daarnaast wordt het gebruiksrecht van het actief periodiek verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen en aangepast voor bepaalde herwaarderingen van de leaseverplichting.
De leaseverplichting wordt in eerste instantie gewaardeerd tegen de contante waarde van de leasebetalingen die niet zijn betaald op de aanvangsdatum, gedisconteerd met behulp van de marginale rentevoet van de Groep. De marginale rentevoet bestaat uit risicovrije rentevoet, verhoogd met een opslag voor het landenrisico en rekening houdend met het object. De leaseverplichting wordt gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve-rentemethode. Ze wordt geherwaardeerd wanneer er een wijziging is in de toekomstige leasebetalingen als gevolg van een wijziging in een index of tarief, als er een wijziging is in de schatting van de Groep van het bedrag dat naar verwachting verschuldigd zal zijn onder een restwaardegarantie, als de Groep zijn beoordeling wijzigt van het feit of hij een aankoop-, verlengings- of beëindigingsoptie zal uitoefenen.